ANTALYA (AA) - MUHAMMED YUSUF/ETHEM EMRE ÖZCAN - Suriye İnsan Hakları Ağının (SNHR) Direktörü Fadıl Abdülgani, Antalya Diplomasi Forumu'nun (ADF), Suriye yönetimi için kendini tanıtma ve karşılaştığı zorlukları dile getirmesi için bir fırsat olduğunu belirterek "ADF, en önemli uluslararası forumlardan biri. Esed rejiminin yıkılmasının ardından ilk kez bir Suriyeli başkan katılıyor ve Suriyeliler burada temsil edildiğini hissediyor." dedi.
SNHR Direktörü Abdülgani, Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" olarak yer aldığı, Belek Turizm Bölgesi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen Antalya Diplomasi Forumu (ADF) 2025'te AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Abdülgani, "ADF, en önemli uluslararası forumlardan biri. Esed rejiminin yıkılmasının ardından ilk kez bir Suriyeli başkan katılıyor ve Suriyeliler burada temsil edildiğini hissediyor." diye konuştu.
Çok sayıda Suriyeli sivil toplum kuruluşu ve insan hakları kuruluşlarının ADF'de yer almasının önemli olduğunu vurgulayan Abdülgani, "Burası diyalog ve tartışma için bir alan. Özellikle de Suriye meselesi uluslararası sahnede güçlü şekilde yer alıyor. Esed rejiminin çöküşünün yankıları hala birçok alanda hissediliyor. Suriye'de yaşanan siyasi geçiş süreci ve Suriye'nin istikrarı da gündemde olan konular arasında." ifadelerini kullandı.
Abdülgani, Suriye yönetiminin kendini tanıtması için forumun bir fırsat olduğuna işaret ederek "Bence bu forum, yeni Suriye yönetimi için mükemmel bir platform. Özellikle de yeni Suriye hükümetinin kurulmasının ardından, hükümetin çoğulcu ve katılımcı bir Suriye vizyonunu ortaya koyması, Suriye'nin geleceği hakkında konuşması, Suriye toplumunun tüm haklarını güvence altına alacak ve ülkenin istikrarını sağlayacak bir yaklaşımı paylaşması açısından çok önemli." değerlendirmesini yaptı.
ADF'nin Suriye yönetiminin karşılaştığı zorlukları dile getirmesi için bir fırsat olduğunu da ifade eden Abdülgani, şöyle devam etti:
"Suriye hükümetinin, uluslararası toplumun desteğine ihtiyacı var. Bu forum, hükümete tüm bu meseleleri gündeme getirmesi için son derece önemli bir platform sunuyor. Aynı zamanda, uluslararası toplumdan ve başta Türkiye olmak üzere bölge ülkelerinden, bu zorlukların üstesinden gelmesinde yardım talep etmesi için bir fırsattır. Çünkü Suriye'nin istikrarı tüm ülkeleri ilgilendiriyor. Dolayısıyla bu konferansın son derece önemli olduğunu düşünüyorum."
- Suriye'deki savaş suçluların yargılanması
Abdülgani, Antalya'daki forumda Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Kerim Han ile bir araya geldiklerini belirterek "Kendisiyle üst düzey suçluların hesap vermesi meselesi ve UCM'nin rolü hakkında konuştuk. Bence aynı zamanda Suriye hükümetine, mahkemeye yetki vermesi yönünde bir çağrı olduğunu da düşünüyorum. Böylece mahkeme özellikle yurt dışına kaçan Beşşar Esed, Ali Memluk ve Mahir Esed gibi üst düzey suçluların peşine düşebilir. Bunlar en büyük suçlulardır." değerlendirmesinde bulundu.
Suriye halkının, suçluların yargılanmasını beklediğinin altını çizen Abdülgani, bu konunun ADF'de önemli bir konu olması gerektiğine işaret etti.
- Suriye'de akıbeti bilinmeyenlerin sayısı arttı
Suriye'de Baas rejimi döneminde akıbeti hakkında bilgi alınamayan kişilerin son durumu hakkında da bilgi veren Abdülgani, "Esed rejiminin yıkılmasının ardından bu kayıplar hakkında yeni rakamlar kaydettik. Maalesef zorla kaybedilenlerin sayısı 20 bin daha arttı. Böylece akıbeti bilinmeyenlerin sayısı 177 bine ulaştı." ifadelerini kullandı.
Abdülgani, bu rakamın "korkunç" olduğunu ve bu konuda uluslararası toplumla işbirliği yapılması gerektiğini dile getirerek "Bu, çok önemli bir zorluk. Hükümet bunu ADF'de gündeme getirmeli çünkü uluslararası işbirliğine ihtiyacı var. Bence bu forum, bu zor dosyayı gündeme getirmek için mükemmel bir fırsat. Suriye hükümetinin bu çabayı tek başına, ne ekonomik imkanlarla ne de deneyimle yapması mümkün değil." değerlendirmesini yaptı.
- İsrail'in Suriye'ye saldırıları konusu
İsrail'in Suriye topraklarına yönelik artan saldırılarına da değinen Abdülgani, İsrail'in saldırılarının çoğunun siyasi mesajlar olduğunu ve Tel Aviv yönetiminin Suriye hükümetine karşı çok aşırı bir tutum sergilediğini anlattı.
Abdülgani, "Suriye yönetimini en kötü şekilde tanımlayan İsrail, Suriye'nin geniş topraklarını işgal etmeye devam ediyor. ADF, İsrail işgali ile Suriye'nin egemenliğini ve istikrarını hedef alan saldırıları kınamak için mükemmel bir platform". dedi.
